Labels

Thursday, February 18, 2010

Hringnun Hi a va mawi em!-Article(mizo)

HRINGNUN HI A VA MAWI EM! RM Zodinthara.

He khawvel ah hian eng emaw ti turin kan lo piang chhuaka. He kan taksa hi chu vaivuta liama \awihral mai tur mah nise, he kan taksa \awihral mai tur hmang hian engemaw tak tih kan duha. He khawvel hi thil hlu engemaw hnutchhiah kan tum theuh a nih hi. Tichuan he khawvel ah hian beiseina neiin kan lo piang chhuaka. Chu kan beiseina chuan hmalam min thlir tira. Tichuan ‘nakin’ ti reng reng in kan hringnun hi chu thlan ah kan liampui dawn a nih hmel khawp mai. He beiseina khawvela kan chenlaia, eng emaw tak tih tuma \an kan lakna kawngah hian thil tamtak kan paltlanga. Hun chi hrang hrang kan tawng thin a nih hi.
Engvanga he leiah hian lo awm ve ngawt nge ka nih ?
Thil reng reng hi chhan neia awm vek a ni a. Hei hi a Science zawnga han chhut pawhin a dik a ni. Mihring tu a te pawh hi awm chhan neiin kan lo piang chhuak veka. He Khawvel ah hian tihtur neiin kan lo piang chhuaka, kana awm chhan leh kan tihtur erawh a inanglo hlawm viau ang le.
Nun chawhchawrawi :
Hringnun hi a lo va mak ngai em ti a kun tlawk tlawk kan awm laiin hringnun hi a va mawi em ti a zuang tawr tawr tawk pawh kan awm tho mai . Nimin mai ngaia a then kun tlawk tlawk leh naktuk ni chhuaktur nghakhlela zan mu pawh chhing hleitheilo te hi kan inzat nuk awm a sin. ‘Nang i awmna hmunah kei ka hmun ah’ tih ang deuhin kan chantual theuhah hian kan hringnun theuh chu kan hmang liam mek hlawm zawng a nih hi. He hringnun, nun chawhchawrawi tak kan hman liam mek hi kan hman dan a zir hian hringnun duhawm leh mawi Kan lo nei thei dawn a nih awm hi.
Nun thlahlel meuh tawhloa kan awmna chhan te, he khawvel hi hrehawmna a khat ang maia kan hriat thin nachhan chu he kan hringnun hman dan dikloh vang te hi a lo ni ch^wk thin a nih hi. Hlim kan duha, lungawi kan duha chumi nei tur erawh chuan kawng dik zawhlovin kawng diklo kan zawh \hina, chu chuan lungngaihna leh rumna min thlen thin a nih hi. Kan zin kawngah hian kham leh suar chhia tam hle mahse kan beiseina neih hi hloh ngailo ila. He kan thinlung chhunga aw te takte in kawng tha lam min kawhhmuh hi har viau mahse zawh tum hram hram thin ila, tichuan kan hringnun chu hlimna in a lo khat ve thei ngei ang.
Nun ho-nun nuam :
Hringnun hi a va mawi em kan tih thinlai chu thiante nena mi ta awh em em tur kan hrait hma leh he khawvel changkanna kan hriat hma nun kha ni ve ngei hian ka hre thin. Thianpa pakhat in hostel ah ‘Duhthlanna Sang Ber’ tih hla a ‘tisa erawh a chak si lo’ tih tur ‘Krista erawh a chak silo’ tia lungchhe lek leka a lo zai te kha ngaihawm reuh ta hle mai. Tin thianpa Henry-a \an turin ‘Tomothea khua mi te hnena Tirkoh Paula lehkhathawn’ an chhiar piap mai te kha. Naupang chhe nun, Pa te aia huai an awmlova kan rin lai, Bill Gate-a aia kan veng Marble thiam kan ngaihsan zawk hun lai leh lungngaihna hi naktuk daih a awm thei ngailoa kan rin lai te kha kei chuan hringnun vawrtawp nimai te hian ka hre \hin.
He khawvel hi a thei thei leh chak chak (survival of the fittest) din channa a ni tih kan han hriat hnu ah hian chuan, napangchhe nun kha ngaihawm tak a lo ni thin a nih hi. Tun ah chuan kan thil lo hriat tawh ten min ti thuanawpa, naupan lai a ‘ka len hunah chuan IAS.....chui khami...ka ni ang’ kan tih lai rilru kha han \hansan meuh chuan a eng amah hi kan beisei ngam meuh tawhlo zawng a nih hi. He nun hi enge ni ngai, puitling nun maw! Kan hmalam thlir lawk thiamna chuan beiseina >ng thlir thiamna min pe lova, athim lam erawh kan hmufiah zawk thung \hin a nih hi. Hringnun hi tiang chuan a mawi leh thei dawn em ni? Hlimna tak chu engtin nge kan neih leh tak ang le?

Engtinnge nita ang?
Rose hian hling a nei tih hre \heuh mah ila a par mawina chuan a hling a hliah tlat avang in a hling hmuh k^n in a par mawi tak kan hmu hlauh zawk \hin a nih hi. Kh^m chhengche tak pawh a chhengchhiatna dem mai lova lawmna min siam \hintu chu a kh^m panga Pangpar mawi tak lo vul thin vang hi a ni. Hei hi a ni lawmni hringnun zia chu.
Hringnun hi ava mawi em! Ti a hringnun mawi nei tur hian kum upat leh tlem in kori a tu hranlo, upat hnua neih ringawt theih a nilo ang bawkin naupan vang ringawta chan bik theih pawh a ni heklo. Rose kuhmum hi a mawi hle a, mahse a lo par chhuah chuan a lo mawi zual sawt thin ang leh tuikep pawh a upa a piang in lunghlu \hami an pai thin ang hian kan kum chu eng pawh nise he nunmawi hi chu kan nei thei vek a ni.
Rose hian a hling neih vangin a par a thulh ngailo ang leh Kham chhengchhe kara Pangpar pawhin a awmna leilung sawisel lova mawi taka Par a chhuah \hin ang hian; kan tlakna hmun leh kan chetlatna piallei chu eng hmun pawh ni in, hling hmun leh lung hmun pawh nise ‘keimahni’ theuh hian nunmawi’ kan lantira Mizo kan nih na-tlawngaihna, insumtheihna, huaisenna leh tumruhna te hi kan vawn nun reng chuan. Miten kan nun mawilo lai leh kan bula mite nun khawlo te hmuh k^n in kan hringnun chu mawi takin a lo ‘P^r’ chhuak anga. Chutih hunah chuan nangmah vang hian he mizo hnam zawng zawng hian ‘Hringnun hi a va mawi em’ kan ti thei ngei ang.

1 comment: